Vanavond niet schat

De vraag kwam out of the blue. Van Harry, 11 jaar. En dat terwijl ik rustig zat te ontbijten. Nochtans hadden we het net over iets heel anders gehad: “Mama, snij de korsten es van mijn boterham alstublieft.” “Nee, Harry, die moet je opeten.” “Zeg ei, den Oskar laat die gewoon liggen… Ik mag hier ook niks he.” En dan dus, opeens: “Mama, wat is een orgasme eigenlijk?” Dju toch. Daar gaat m’n rustig ontbijt. Straffe krantenkoppen hebben echt niks tegen de vragen van mijn jongens op zo’n ochtendlijk uur.

De boosdoener was een pillendoos met bijgevoegde cartoon. Een paar keer per jaar voeren we actie bij Zij-kant, de progressieve vrouwenbeweging. Nu eens om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te dichten, dan weer om mensen de ogen te openen voor de schande van partnergeweld. Ook nu zijn we weer op pad door Vlaanderen. Deze keer, naar intussen goede gewoonte, samen met de collega’s van VIVA-SVV. Het thema is seksueel geweld binnen de relatie. Onder de titel “Je hebt geen hoofdpijn nodig om nee te zeggen” maken we duidelijk dat “nee” zeggen ook “nee” betekent. Ook in een relatie.

We delen pillendoosjes uit met wat uitleg op de “bijsluiter” en de bewuste cartoon op de voorzijde. En nee, de pillen zijn niet echt,  maar gewone muntjes. Dat was ook de reden dat ik zo’n verpakking ietwat achteloos in onze postmand in de hal zwierde.

Paar verslikte slokken koffie later, jongens intussen de deur uit, kom ik op kantoor. Ik hoor er van een moedige getuige hoe ze  jarenlang leefde met een partner die haar bont en blauw sloeg. Maar alleen op plekken die niet direct zichtbaar waren. En in de slaapkamer was het al even eng. Ze vertelde over hoe ze steevast naar uitvluchten zocht omdat ze geen zin had. Dat ze schrik had van wat haar telkens weer te wachten zou staan. En dat ze ook schaamte voelde omdat ze zich regelmatig toch liet dwingen tot dingen die ze niet wilde.

Intussen lijken het allemaal wel erg herkenbare verhalen. Op radio en tv horen we er toch genoeg over. En we zijn collectief experts geworden in het analyseren van wat er mis is in dat tv-huishouden. Madame kijkt toch altijd zo schichtig. Alleen is het in de werkelijkheid net iets lastiger. Want waar bemoeien we ons mee? Je kan toch niet tussenkomen bij de buren? Da’s privé, nietwaar? Ze zullen het wel bijleggen zeker? En ja hoor, kijk maar, ze lijken weer helemaal in orde, stelletje tortelduiven bijna.

Typisch. Experts weten al lang dat partnergeweld cyclisch is. Na het geweld volgt vaak een periode van spijt, van goedmaken, van met een schone lei willen beginnen. Tot het geweld plots weer losbarst. Meestal heviger dan de vorige keer. Daarom zijn de beleidsaanbevelingen van Zij-kant en Viva-SVV vooral gericht op een aanklampende hulpverlening. Vandaag is de hulp er uiteraard al. Op vraag van slachtoffers. Maar als dat slachtoffer in een typische cyclus van partnergeweld zit en plots aangeeft dat alles vergeven en vergeten is, dan stokt de hulpverlening. Dat moet anders. De juridische opvolging moet ook sneller. Met meer aandacht voor slachtoffers bij kritieke momenten in het proces. Net omdat ze dan weer potentieel gevaar lopen. Meer gebruik maken van audiovisuele verhoren om het slachtoffer maar één keer het verhaal te laten doen. Zo’n verhoor is vaak sterker dan neergeschreven verhoren. Zo hebben we nog een aantal aanbevelingen uitgedokterd, in samenspraak met experten.

Maar ach, het is eigenlijk ook geen kernfysica. Wél een trieste vaststelling dat we vandaag, anno 2012, nog maatregelen moeten zitten bedenken om vrouwen te beschermen tegen (seksueel) geweld binnen een relatie. Strafbaar is dat geweld al. Sinds 1989. Maar 90% van de aanmeldingen wordt wel geseponeerd wegens gebrek aan bewijzen. En dus blijft actie aangewezen. We zullen die verder zetten zolang nodig. In de hoop dat er méér over wordt gepraat, dat slachtoffers opstaan en zich laten horen, dat daders gestraft worden. En ochtendlijke speeches over orgasmen neem ik er dan wel voor lief bij.

Inga Verhaert
Gedeputeerde – provincie Antwerpen en voorzitster Zijkant

http://www.zij-kant.be/2012/10/vrouwenorganisaties-strijden-tegen-seksueel-geweld-binnen-de-relatie/

http://www.s-p-a.be/column/vanavond-niet-schat/