Kent u de film “What Women Want” met Mel Gibson? Gibson krijgt plots de gave om letterlijk te horen wat vrouwen denken en willen. En dat is erg verhelderend voor het hoofdpersonage…Jammer genoeg lijkt het in de realiteit voor velen nog moeilijk om te (willen) horen wat vrouwen écht willen. Het cliché van de zich uitslovende (huis)vrouw duikt nog elke dag op in de reclameblokken. Zo blij met de aandacht die haar te beurt valt via de overvolle wasmand. En in extase over dat nieuwe wasmiddel dat alles beter zal maken.
Het is natuurlijk maar wat je wil horen. Want wat vrouwen écht willen is niet die stralend witte was (al is dat wel meegenomen natuurlijk). Wat vrouwen willen is: MEER! Gelijk loon voor werk. Een voorbijgestreefde discussie? Het is, zoals net gezegd, natuurlijk maar wat je wil horen. De nieuwste cijfers over de lonen in 2012 liegen er niet om. Vrouwen verdienen vandaag in België nog steeds een vijfde minder dan hun mannelijke collega’s. Hun gemiddelde brutomaandloon ligt in de privésector 20% lager dan dat van mannen. Toch blijkt uit recente cijfers van de recruteringsspecialist Hays dat amper 7% van de Belgische mannen ook echt gelooft dat vrouwen en mannen niet gelijk worden betaald. En dus komen we weer op straat en op sociale media met een opvallende webspot om ons punt te maken.
Dit jaar valt Equal Pay Day op 14 maart, want vrouwen moeten 73 dagen langer werken om hetzelfde te verdienen als wat mannen het afgelopen jaar verdienden. Vorig jaar viel Equal Pay Day nog 4 dagen later. De loonkloof verkleint dus , maar aan dit tempo duurt het nog 32 jaar voor de grootste discriminatie tussen vrouwen en mannen is weggewerkt. Beetje schandalig, toch. Het tempo waarmee de loonkloof krimpt is omgekeerd evenredig met de aandacht voor het thema, die jaar na jaar groter wordt, van opiniemakers tot beleidsmensen tot Patricia Arquette, die op de Oscaruitreiking een staande ovatie krijgt voor haar zo gezegde emotionele oproep. Emotioneel? Neen, een krachtig statement van een actrice die merkt dat ook in Hollywood de lonen niet gelijk zijn, al hebben ze daar op dat loonniveau weinig last van. Alles in verhouding natuurlijk.
Actrice Rachel Donovan in ons Equal Pay Day filmpje van dit jaar maakt er ook geen geheim van. In wat op het eerste gezicht een ultrastereotiepe commercial over een waspoeder is, wordt in de ongedubde versie een oproep voor wat vrouwen écht willen, meer loon. We zijn blij dat onze clip gesmaakt wordt, maar wat ook wij echt willen, is dat de loonkloof structureel wordt verkleind. Dat het kan, bewijzen die andere statistieken over de voltijdse uurlonen van vrouwen en mannen. Als we alleen de uurlonen van wie voltijds werkt in overweging nemen, dan zien we dat de loonkloof op 12 jaar tijd verkleind is van 15% naar 6%. Dat is bijna twee derde. Het kan dus wél.
Een groot deel van de loonkloof is immers te wijten aan het grote aantal vrouwen dat deeltijds werkt. Meer dan 4 op de 5 mensen die deeltijds werken zijn vrouw. 46% van alle vrouwelijke loontrekkenden werkt deeltijds, tegenover slechts 10% van de mannelijke. Een bewuste keuze? Lang niet altijd! Meer dan de helft van de vrouwen neemt gas terug om de combinatie tussen werk en privé mogelijk te maken, bij mannen is dat 26%. Opvallend is dat slechts 11% van de vrouwen zegt dat ze geen voltijdse job willen, bij de rest is het een kwestie van moeten. En het zal er niet op beteren, als we de huidige regeringsmaatregelen zien. De uitstroom van onthaalmoeders, het gebrek aan kinderopvangplaatsen, het afbouwen van zorgdiensten en collectieve voorzieningen, de extreme flexibilisering van de arbeidsmarkt…het wordt een mission impossible om een gezin en een voltijdse job gecombineerd te krijgen, en vrouwen betalen hiervoor de hoogste prijs.
Vrouwen en mannen moeten beiden de mogelijkheden krijgen om zorg en werk eerlijker te verdelen. Daarom binden we voor onze elfde editie van Equal Pay Day ook de strijd aan met traditionele rolpatronen. Als mannen hun deel van de zorgtaken op zich (kunnen) nemen, hebben vrouwen evenveel kansen om een loopbaan uit te bouwen. Maar ook de werkgevers kunnen hun steentje bijdragen door een gezinsvriendelijke bedrijfsmentaliteit te creëren, waarbij zowel vrouwen als mannen af en toe gas terug kunnen nemen. En de overheid heeft de plicht om dit mogelijk te maken. Zo kan een collectieve arbeidsduurvermindering de druk van de ketel halen bij veel huishoudens. Zorg voor een 32-urenweek met behoud van pensioenrechten, promotiekansen en loon. En zorg voor een ruim en soepel aanbod van kwaliteitsvolle en betaalbare opvangvoorzieningen voor kinderen en zorgafhankelijke personen, in plaats van dit af te schuiven op de informele circuits van grootouders en het vrijwilligerswerk. Bovendien, grootouders ontbreekt tegenwoordig de tijd om hun kleinkinderen op te vangen, want ze moeten zelf langer werken.
Recent is er een wettelijk instrument om de loonongelijkheid structureel aan te pakken. De loonkloofwet werd in 2012 gestemd, de uitvoeringsbesluiten dateren van vorig jaar. Die wet moet ervoor zorgen dat de loonkloof een permanent thema wordt binnen het sociaal overleg. De middelen zijn voorhanden om de loonkloof te dichten. Laat het dus vooruit gaan.
www.equalpayday.be #speakupEPD
Maart 2015
Inga Verhaert 